Çay Nedir Ve Çayın Çeşitleri Nelerdir?
Çaygiller familyasından olan çay, yaprak ve tomurcukları
fermantasyona uğratıldıktan sonra ısıtılıp kurutulmasıyla içilmeye hazır hale
gelir.
Dünyada Çay
Çin, Kenya, Endonezya, Türkiye, Vietnam, Sri Lanka da üretilir. Türkiye de çay Fatsa ‘dan Gürcistan sınırına kadar olan bölgede yetiştirilir. Nemli ve yağışlı hava çay yetiştirmek için elverişlidir.
Çay bitkisi 50 -70 yıl ürün verebilir. Daha sonra verim düşebilir. Böyle durumlarda eski bitkilerle yenilerin yer değiştirmesi gereklidir. Çalıların genç tutulması için 4 -5 yılda bir budanması gerekmektedir.
Başlıca Çay Çeşitleri
Çay dünyada sudan sonra en çok tüketilen içecektir. Siyah ve
yeşil çay aynı bitkiden elde edilse de yeşil çayın faydaları tıbbi açıdan daha
fazladır. Siyah çayın içindeki antioksidanlar sayesinde birçok hastalığa iyi
geldiği biliniyor. Özellikle birçok kanser türünü gerilettiği düşünülüyor.
Siyah çay konsantrasyonu arttırıp zihni zinde tutmaya yardımcı olur. İçindeki
kafein sebebi ile kalp ve damar sağlığına faydalıdır.
- Siyah çay
- Yeşil çay
- Beyaz çay
Aşırı çay tüketimi sonunda demir eksikliği, hemoroit, sık idrara çıkma, mide bulantısı, sinirlilik görülebilir. Yeşil çay metabolizmayı hızlandırır. Bağışıklık sistemini düzenler, ağız kokusunu giderir, Alzheimer ve Parkinson hastalığına iyi gelir. Cilt hastalıklarına ve kurumalarına faydalıdır. Yeşil çay çok tüketildiğinde sık sık idrara çıkmaya sebep olur. İçindeki kafein uykusuzluk yapabilir.
Anne adayları doktora danışmadan yeşil çay tüketmemelidir. Yeşil ve siyah çay ile aynı bitkiden elde edilen beyaz çay, bitkinin olgunlaşmadan toplanıp işlenmesi ile elde edilir. Diğer çay çeşitlerinden farkı işleniş ve üretim sırasında gerçekleşen beyaz çay yumuşak içimi sebebiyle pek çok kişinin tercih sebebidir.
Çayın Tarihçesi
Çay ilk olarak M.Ö 2000 li yıllarda Çin ‘de medikal amaçlarla kullanılmış.10.yy başlarında içilebilir halde kullanılmaya başlanmış. Kore, Japonya, Vietnam gibi ülkelerde yaygınlaşan çay,17yy dan sonra İngiltere ve Portekiz ‘e gitmesiyle Avrupa ‘da yayılmaya başlamıştır. İngilizler sağlık ve zindelik veren bu sıcak içeceği o kadar benimserler ki, hayat tarzı haline getirirler.18 yy da (bu gün de dünyada en fazla çay yetişen bölge kabul edilen)Assam ve Seylsn adasında çay bahçeleri oluştururlar. Amerika çayla 1600 yıllarında Hollandalı göçmenler vasıtasıyla tanıştı.
Avrupa’nın aksine Amerika’ da çay tüketimi seremoniden uzak formalite gerektirmeyen yapıya sahiptir. Avrupa’nın aksine çay Türkiye ‘ye çok geç gelmiş. Fakat bu sıcak içecek çok çabuk benimsenmiş. Türkiye ‘de çay 1900 ‘lü yıllarda üretilmeye başlanmış. Karadeniz (Özellikle Rize) çay yetiştirmek için en elverişli yer olarak gözlemlenmiş.
Yapılan araştırmalara göre çay yetiştirmede dünyada 6.sırada yerimizi almışız. Çay, günün her saatinde yanında ek bir gıda maddesi olmaksızın da tüketilen bir içecektir. Çay porselen demlikten tutun da semavere kadar çok çeşitli şekilde demlenir.
